U Brbinju se danas Španjolovi nazivaju i Franićevi. Istraživanje glagoljskih matičnih knjiga župe Brbinj pokazuje da su Franićevi potomci Franića (Frane) Španola.

Matična knjiga vjenčanih župe Brbinj koja je starija i počinje sa 1650. godinom nam otkriva da su se 1656. i 1660. godine udale kćeri Eivana (Ivana) Španola[1] Mara i Ejlina. U 1694. godini za Ivana Božaeva se udaje Manda kćer Ivana Španola[2], ali pretpostavljam da je to kćer Ivana Španola, sina Franića Španola.

U 1665., 1672., 1674., 1678. i 1687. godini žene se kćeri i sin Franića Španola i to Klara, Ivan, Mandalina, Mara i ponovno Ivan[3]. Vjerovatno se radi o istom Ivanu Španolu koji je 1672. oženio Maru Meštrovića (Masnovu), što je pretpostavljam temelj rodbinske povezanosti zbog koje su Šime Masnov i Justina Španol koji su se oženili 1784. godine morali dobiti dopuštenje od zadarskog nadbiskupa za ženidbu zbog krvne veze u četvrtom koljenu, i Ivanu Španolu koji je 1687. godine oženio Mandalinu kćer Matija. Da je Ivan Španol bio udovac odnosno da mu je prva žena Mara Meštrović (Masnov) umrla nagovještava upis smrti Mare Španolove u matici umrlih župe Brbinj iz 1686. odine koja je tada imala 40 godina starosti, pa bi to mogla biti Mara rođ. Meštrović (Masnov).

U tom periodu imamo i ženidbu Petra Špana i Mare Kaleb u 1668. godini te ženidbu između Petra Špana i Mande kćeri Gargura Tucića 1672. godine. Pretpostavljam da se ovdje radi o Petru Španu (Španjolu) koji je odgojio i odhranio dijete istog imena Petar Španol od kojega su nastali Perini[4].

U ovom periodu druge polovice 17. stoljeća imamo Ivana, Franića i Petra Španola i njihove potomke. Smatram da su potomci Petra Španjola odnosno njegovog usvojenog sina Petra današnji Perini dok se je loza Ivan Španola prema podacima glagoljskih knjiga izgleda ugasila jer je imao samo ženske potomke. Današnji Španjolovi odnosno Franićevi su, prema mojem zaključku kojeg obrazlažem u nastavku, potomci Franića Španola, s time da nije jasno da li se današnji Franićevi nazivaju Franićevi po njemu ili po  njegovom praunuku Franiću (Frani) Španolu (dalje Franić Španol mlađi), rođenom 1738. godine od oca Tome Španola.

Loza Franića Španola starijeg se nastavila preko njegova sina Ivana Španola i dalje Viska Španola koji bi mogao biti sin Ivana Španola. Visko Španol je imao djecu Ivana, Luku, Margaritu, Franu, Bartulu, Franu, Tomu i Jurja[5]. Loza Španolovih se dalje nastavlja preko njegovih sinova Luke i Tome[6].

Luka Španol je imao muške potomke Jivu Španola rođenog 1726. godine i Matu Španola koji je bio rođen 1728. godine. Mate Španol je, prema podacima koje sam pronašao u glagoljskim maticama, imao samo ženske potomke i to Katu, Justinu, Jivanicu i Ursulu[7]. Justina se udala prvo za Šimu Masnova, a nakon njegove smrti za Tomasa Vladića Panadu koji je iz Savra došao u vlaštvo u Masnove i preuzeo prezime Masnov te svi današnji potomci Masnovih su zapravo potomci Justine Španol i Tomasa Vladića zvanog Panada kasnije Masnov. Jive (Jivan ili Ivan) Španol se ženio dva puta, prvo sa Mandom Sablinom iz Brgulja te drugi put sa Pilipom (Filipom) Kamilovom. Imao je potomke sa obje žene[8], ali prema podacima koje sam uspio pronaći u maticama, njegovi sinovi nisu imali potomstva.  U matici vjenčanih u 1805. godini nalazi se upis ženidbe između Jadrija Grubina (Grubini su Miklanjevi) i Mare, kćeri Jivana Španola. U maticama vjenčanih župe Brbinj nakon 1825. godine, kada su matice već pisane latinicom,  našao sam upise ženidbe između Jure Perina i Andrijane Španolove i između Mate Španola i Stošije Perine i to u istoj godini, 1834. Andrijana Španolova i Mate Španol imaju upisane iste roditelje i to Jadru Španola i Maru Španol.

Temeljem ovih podataka zaključio sam da je Jadre Španol zapravo Jadre Grubin odnosno Mikljanjev koji je oženio Maru Španolovu od Ivana Španola i došao u vlaštvo u Španjolove (od Luke Španola) jer sinovi Luke Španola ili nisu imali muške djece ili njihovi sinovi nisu imali potomstva.

Tome Španol je imao muške potomke Lovru, Tomu, Franu i Juru. Od njih je lozu nastavio Frane ili Franić  Španol koji je bio rođen 1738. godine i koji se ženio tri puta, prvo 1761. godine sa Katom Brunac, 1766. godine sa Franicom Miklanić i 1774. godine sa Matijom Rančevom, i sa svim ženama je imao djecu.

U matici vjenčanih župe Brbinj u 1836. godini nalazimo upis ženidbe Andrea Spagnol alias Franichev  i Giovanna Scochin[9]. Roditelji Andree Spagnola su Giovanni Spagnol i Filipa Perin. Ovi se upisi slažu sa upisom ženidbe Jivana sina Frane Španola i Filipe kćeri pok. Jivana Perina 1805. godine. Prema ovim podacima Andrea Spagnol je unuk Franića Španola mlađeg i zato se naziva Spagnol alias Franichev .

U matici rođenih župe Brbinj prvi upis Franićevih sam našao u 1716. godini, kada su kao kumovi na krštenju Matija, sina Franića Barićevića i njegove žene Jelene upisani kumovi Ive Franićev i Mare Franićeva.

U matici umrlih župe Brbinj prezime Franićev se prvi put pojavljuje 1771. godine, kada je upisana činjenica smrti Lovre Franićeva od 26 godina starosti. Uvidom u maticu rođenih doći ćemo do podatka da je Lovre rođen 1745. godine i da je  bio sin Tome Spagnola, brat Franića Španola mlađeg i praunuk Franića Španola starijeg. Pošto je u matici umrlih nazvan Franić zaključujem da su Španolovi i prije nego se nazivaju Franićevi po Franiću Španolu mlađem, doduše rijetko, nazivani Franićevi, po Franiću Španolu starijem. Tako se u matici umrlih u 1792. godini upisuje i činjeninca smrti Mare Franićeve od 89 godina starosti, za koju vjerujem da je Margarita Španolova (Franićeva), rođena 1704. od oca Viska Španola i majke Margarite (njezina majka Margarita se kasnije u matici rođenih naziva Mare, pa je moguće i da je njezina kćer Margarita u matici umrlih nazvana Mare).

Dakle, i Španjolovi i Franićevi potječu od Franića Španjola starijega i kasnije Viska Španjola. Rod se grana putem Luke Španjola i Tome Španjola, sinova Viska Španjola. Sin Tome Španjola je Franić Španjol mlađi, a Luka Španjol je imao sina Ivan Španjola, čija se kćer Mara udala za Jadrija Grubina (Mikljanjeva), koji je vjerovatno preuzeo prezime Španjol i došao u vlaštvo u Španjolove.

Španjolovi su bili očito poštovan rod u Brbinju jer su njihove obitelji dale mnogo kapetana sela Brbinja i svećenika, npr. don Jure Španol, don Ivan Španol, don Pere Španol, kapetan Visko Španol, kapitan Ivan Španol.

U popisu stanovništva iz 1608. godine u Brbinju su navedene dvije obitelji Spagnol, jedna je obitelj Piera Spagnola a druga Zuannea Spagnola, dakle obitelji Petra i Ivana Španjola.

U Odlomcima najstarijih matičnih knjiga župe Brbinj imamo upis iz 1602. godine iz kojeg saznajemo da  je „učinnjen matrimonij“ između „Matia Abelića i Lucije Španolove i bi svidok Stipan Marka?, Šimun Pesićević, fra Dunat Brunčić“. U Odlomcima matice krštenih Petar Španolov je kum na krštenju četiri puta 1602. godine, također je kum i 1604. i 1608. godine. Samom Petru Španjolu se 1605. i 1606. godine krste djeca i to kćeri istoga imena Margarita, što ukazuje da je prvo dijete umrlo na porodu ili nedugo poslije. Iz ovih upisa saznajemo da je Petrova žena Klara Pomaglića, dakle vjerovatno je iz Savra. Ovaj Petar Španjol je, po mojem zaključku, rodonačelnik Španjolića, odnosno kasnije nazvanih Perinih, kako ih danas zovemo u Brbinju.

U Knjizi krizmanih prezime Franićev se upisuje samo dva puta i to 1777. godine kada se krizma Osip, sin Antone Franićeve i Šime Ivančeva i 1786. godine kada se krizma Matija, kći Lovre Rančeva i Ustine Franićeve. Da je Ustina ili Justina Franićeva zapravo Španjol vidimo iz upisa ženidbe iz 1775. godine kada je upisana ženidba “meju Lovron sinon Jure Rančeva i Justinon hćeron Jivana Španola i Mande Sablina izBrgul, prid svidoci don Lovre Masnov i Jive Bolona“. Knjiga krizmanih je puna upisa prezimena Španjol, što govori o tome da su Španjolovi u tom razdoblju bili brojan rod.

[1] Vidi maticu vjenčanih u 1656. i 1660. godini

[2] Vidi maticu vjenčanih u 1694. godini

[3] Vidi maticu vjenčanih u navedenim godinama

[4] Vidi nastanak prezimena Perini

[5] Vidi maticu rođenih u godinama 1699., 1700., 1704., 1705., 1707., 1708., 1710. i 1719.

[6] Vidi maticu rođenih za potomke Luke Španola u godinama 1726., 1728., 1731., 1734., 1738., 1741. i 1744, a za potomke Tome Španola u godinama 1733., 1735., 1738., 1739. i 1745.

[7] Vidi maticu rođenih za potomke Mate Španola u godinama 1759., 1761., 1764. i 1765.

[8] Vidi maticu rođenih za potomke Ivana Španola u godinama 1749., 1753., 1755., 1761., 1781., 1782., 1784., 1787.

[9] Matice se tada vode na talijanskom jeziku i latiničnom pismu, Giovanna Scochin je iz Castel Vitturia, odnosno iz Kaštel Lukšića